Iraniërs vieren vanavond Yalda, het feest van de terugkeer van het licht

Straks vieren we kerstmis, maar wat we meestal vergeten, is dat de wortels van dit feest van het licht in het oude Perzië liggen. Vanavond is de langste nacht van het jaar, en in Iran wordt dat uitgebreid gevierd. De nacht van 'Yalda', 21 december, is het moment waarop het licht terugkeert en de dagen weer langer worden.Volgens het zoroastrische geloof, de religie die in Iran heerste voor de komst van de islam, symboliseert Yalda de geboorte van de zonnegod Mithra, die tweeduizend jaar geleden ook in Griekenland en daarna in Rome populair was. Yalda is het moment waarop de dagen langer worden en de nachten korter.

Op shabe Yalda, of 'de avond van Yalda', komen Iraanse families bijeen om twee dingen te doen: te eten en poëzie te lezen. Traditioneel worden op deze avond granaatappels gegeten, die de cyclus van dood en geboorte symboliseren. Ook de watermeloen is geliefd op Yalda, als een symbool van versheid en vernieuwing.

Yalda is ook een terugkerend motief in de Perzische poëzie en literatuur. Aangezien Yalda de langste nacht van het jaar is, symboliseert het onder meer het lange wachten op een geliefde, die dan terugkeert als de donkere nacht voorbij is. Ook de Perzische dichter Saadi heeft verzen geschreven over Yalda die vanavond nog voorgedragen zullen worden:

Elke nacht dat je me verlaat is als de nacht van Yalda

in al mijn lijden, is er de hoop van de genezing

Ik wens allen een mooi feest van het licht, of het nu Yalda of kerstmis heet.

Dank aan deBuren voor drie mooie Iran-avonden

Annelies Beck

Talheh Daryanavard

Pieter-Jan De Pue en mezelf

Vorige week dinsdag, 14 december, organiseerde deBuren de derde en laatste avond naar aanleiding van de publicatie van mijn boek Duizend-en-één dromen. Deze keer ging het over de positie van de vrouw in Iran. De avond vond plaats in het Rits Café, en ik hou er geweldige herinneringen aan over. Meer Iran op één avond vind je in ons land maar zelden. Erst was er (in het Rits Café) de documentaire Safar van de Iraans-Belgische regisseur Talheh Daryanavard; daarna volgde een gesprek met Daryanavard, Pieter-Jan De Pue en mezelf over vrouwen in Iran, en er was een concert van zangeres Haleh. Ook de bekende Iraanse journalist Ebrahim Nabavi was present, en maakte voor aanvang van het concert een satirische schets over Iran en het IQ.

Dank aan deBuren om Iran in de loop van 2010 Iran in ons land wat bekender en dus beminder te maken.

Morgen '1001 Dreams' in Rits Café

Morgenavond vindt de laatste activiteit plaats die het Vlaams-Nederlands Huis deBuren organiseert naar aanleiding van de publicatie van mijn boek Duizend-en-één dromen. Een reis langs de Trans-Iraanse Spoorlijn.

Een heel gevuld programma: een documentaire, een gesprek met Annelies Beck, een optreden van Haleh en Perzische hapjes en drankjes!

Meer info vind je hier.

Iedereen welkom vanaf 18u in het Rits Café, Dansaertstraat 70, 1000 Brussel.

De dappere Iraanse studenten

Ahmad Batebi, juli 1999

Morgen is het 7 december, in Iran ‘16 Azar’, en dat is een belangrijke dag in de Perzische kalender. 16 Azar is Studentendag, en dan wordt jaarlijks de dood herdacht van drie studenten van de Universiteit van Teheran die op 7 december 1953, ten tijde van de shah, werden vermoord door de politie. De studenten waren Ahmad Ghandchi, Shariat-Razavi en Bozorg-Nia. Ze werden neergeschoten toen de politie het vuur opende tijdens een staking van studenten die zich verzetten tegen het bezoek van de Amerikaanse president Nixon aan Iran.

Studenten zijn in Iran altijd voortrekkers van verandering geweest; tijdens de Islamitische Revolutie van 1979 speelden zij bijvoorbeeld een bepalende rol. Ook vandaag zijn de universiteiten, en dan met name die van Teheran, nog steeds een plek waar het verzet broeit en groeit.

De grootste recente studentenprotesten dateren van 7- 13 juli 1999. Aanleiding was het verbieden van de hervormingsgezinde krant Salam. Dat leidde tot een vreedzame optocht op 7 juli, maar daarna vielen Basiji (vrijwillige ordetroepen) een studentenhuis in Teheran binnen om studenten te beletten deel te nemen aan een geplande demonstratie. Daarbij werd een student gedood. De inval leidde tot vijf dagen van protesten, waarbij verschillende doden vielen en duizenden studenten werden opgepakt. Op 9 juli (of '18 tir' volgens de Perzische kalender) werd de opstand hardhandig neergeslagen. Het verzet groeide uit tot een massabetoging doordat vele Iraniërs zich bij de studenten aansloten. 18 tir werd een symbool van opstand tegen de sociaal-politieke situatie in Iran, en een datum die vaak wordt gezien als het begin van de vorming van een nieuwe beweging die streeft naar democratie in een seculier Iran. Het gezicht van de studentenprotesten werd Ahmad Batebi (zie foto), die de cover van The Economist haalde met het bloederige t-shirt dat hij tijdens de protesten in de lucht hield.

Op 9 juli vorig jaar werd ‘18 Tir’ tien jaar na de feiten herdacht. Het waren de woelige weken na de frauduleuze presidentsverkiezingen, en ook toen gingen duizenden mensen de straat op, ondanks de waarschuwingen van het regime dat de ordetroepen hardhandig zouden optreden.

Ik heb ontzettend veel respect voor de Iraanse studenten, die zich dapper blijven verzetten en vechten voor de toekomst van hun land. Ik ken een aantal studenten in Iran persoonlijk, en hun strijdlust verbaast me keer op keer.

Ik weet dat velen vanavond op hun daken ‘Allah Akbar’ zullen roepen uit protest tegen het corrupte, frauduleuze, dictatoriale Iraanse regime, en ik zal hen horen schreeuwen tot hier, en ik zal antwoorden.

En ik weet dat de studenten de uiteindelijke overwinnaars van deze harde strijd zullen zijn.

Shahla Jahed is niet meer

Vanmorgen stond ik op met het bericht dat Shahla Jahed is opgehangen in de gevangenis van Teheran.

Dood, dood, dood aan de Islamitische Republiek Iran, dood aan jullie onmenselijkheid, dood aan jullie vuile handen, dood aan jullie leugens.