Iraanse vrouwen en hun strijd voor vrijheid: 'Vrouwen zonder mannen' van Shahrnush Parsipur

'Steeds meer Iraniërs vragen om verandering,' zegt de bekende Iraanse advocate en mensenrechtenactiviste Shirin Ebadi vandaag in een interview in de Volkskrant. 'Het is belangrijk dat mensen hun solidariteit tonen,' aldus Ebadi. 'Hiermee laat de wereld aan de demonstranten zien dat zij niet alleen staan in hun strijd voor rechtvaardigheid.'

Ebadi was zaterdag in Amsterdam, waar ze een toespraak hield tijdens een manifestatie op het Museumplein, en dat in het kader van de wereldwijde protesten tegen de manier waarop het regime in Teheran de protesten tegen de uitslagen van de presidentsverkiezingen van 12 juni onderdrukt.

Shirin Ebadi is de bekendste Iraanse vrouw die strijdt voor meer vrijheid en respect voor de mensenrechten in haar vaderland, maar ze is niet de enige. Meer nog: de Iraanse vrouwen nemen vaak het voortouw in de strijd, want het is vooral hun vrijheid die in de Islamitische Republiek op allerlei manieren wordt beperkt.
Vorige week las ik een opmerkelijke novelle over Iraanse vrouwen, geschreven door een Iraanse vrouw: Vrouwen zonder mannen (Zanan bedun-e mardan) van Shahrnush Parsipur. Het boek verscheen een jaar voor de Islamitische Revolutie, in 1978, en gaat over vijf vrouwen uit verschillende sociale klassen die erg te lijden hebben onder de beperkingen die de patriarchale en traditionele samenleving hen oplegt, maar er toch in slagen om hun doelen te bereiken en zelfs perfect zonder mannen hun boontjes kunnen doppen.

Shahrnush Parsipur (Teheran, 1946), een van de belangrijkste vrouwelijke auteurs van Iran en een voorvechtster van vrouwenemancipatie, belandde door de novelle Vrouwen zonder mannen een paar keer in de gevangenis. In 1994 verhuisde ze naar de Verenigde Staten.

Vrouwen zonder mannen werd in het Nederlands vertaald door Gabrielle van den Berg en Asghar Seyed-Gohrab en verscheen in 2006 bij Uitgeverij Bulaaq. Ook vandaag nog zéér actueel en erg de moeite van het lezen waard.